Titel IV of titel IIa: maakt dat nog uit?

Onlangs liet de rechtbank Den Haag zich uit over de mogelijkheid tot een vervroegde descente bij onteigening op basis van Titel IV Onteigeningswet (ECLI:NL:RBDHA:2021:1632).  De huidige Onteigeningswet kent verschillende bijzondere titels die de grondslag vormen voor onteigening. Het meest gebruikt worden titel IV (meestal ter uitvoering van een bestemmings- of inpassingsplan) en titel IIa (infrastructuur).

Wanneer onteigend wordt voor infrastructuur, waarvan de aanleg in een bestemmings- of inpassingsplan mogelijk is gemaakt, kan de onteigenende partij kiezen tussen beide titels. Een keuze voor titel IIa biedt verschillende procedurele voordelen. Zo hoeft de onteigening niet te wachten op het onherroepelijk worden van het bestemmings- of inpassingsplan. Ook kan de onteigenende partij al vooruitlopende op (de publicatie van) het Koninklijk Besluit om een vervroegde descente vragen.

Dit laatste is bij titel IV niet mogelijk, omdat bij onteigening op basis van titel IV wel op het Koninklijk Besluit gewacht moet worden voordat om een vervroegde descente kan worden gevraagd. Voor dit verschil tussen beide titels bestaat geen goede verklaring; het volgt nu eenmaal uit de wet (artikel 80 Ow). Het verzoek om een vervroegde descente dat de gemeente Katwijk had ingediend voordat het Koninklijk Besluit op basis van titel IV was genomen, kon daarom niet worden toegewezen.

Zoals bekend zal de Onteigeningswet worden opgevolgd door een geheel nieuwe regeling opgenomen in de Omgevingswet. In de praktijk leeft de vrees dat de nieuwe regeling zal leiden tot (veel) langere onteigeningsprocedures en veel onzekerheid. Een plus van de nieuwe regeling zal echter zijn dat onverklaarbare verschillen in de huidige wetgeving, zoals hier aan de orde, zullen verdwijnen.

Meer weten?

Wilt u meer informatie over onteigening of heeft u vragen over grondverwerving? Neem dan contact op met Bas ten Kate, onteigeningsadvocaat (t: +31 (0)6 53 18 12 14 of e: bas.tenkate@nysingh.nl) of met iemand anders van ons team Grondzaken.