Dictum onteigeningsvonnis moet bijkomend aanbod vermelden

Heeft de onteigenende partij in de dagvaarding een bijkomend aanbod ter beperking van de schade gedaan? Dan moet de rechtbank de onteigenende partij veroordelen om dat aanbod gestand te doen. Dit blijkt uit artikel 54i lid 1 van de Onteigeningswet (de wet spreekt van bijkomende voorzieningen) en is bij arrest van 6 maart 2020 door de Hoge Raad bevestigd.

In de zaak die leidde tot het arrest had de Provincie Groningen de vervroegde onteigening van perceelsgedeelten gevorderd ter realisatie van een robuuste ecologische verbindingszone bij het Paterswoldsemeer. In de inleidende dagvaarding bood de Provincie de grondeigenaar bijkomende voorzieningen aan. De rechtbank Noord-Nederland sprak bij vonnis van 12 juni 2019 de vervroegde onteigening uit met bepaling van een voorschot op de schadeloosstelling, maar bepaalde in het dictum niets over de aangeboden bijkomende voorzieningen. De grondeigenaar stelde tegen het vonnis cassatieberoep in.

De klachten van het cassatiemiddel zien in de eerste plaats op de vraag of de Provincie voldoende heeft getracht om de perceelsgedeelten minnelijk te verkrijgen (artikel 17 Ow) en in de tweede plaats op het ontbreken van de aangeboden bijkomende voorzieningen in het dictum van het vonnis (artikel 54i Ow).

Minnelijk overleg

Op basis van artikel 17 Ow moet de onteigenende partij trachten hetgeen onteigend moet worden bij minnelijke overeenkomst te verkrijgen. De klacht dat onvoldoende minnelijk overleg heeft plaatsgevonden leidt niet tot cassatie. Op grond van artikel 81 lid 1 RO geeft de Hoge Raad geen nadere motivering. A-G Valk overweegt in zijn conclusie dat het oordeel van de rechtbank dat de grondeigenaar onvoldoende heeft gesteld dat onvoldoende minnelijk overleg heeft plaatsgevonden weliswaar onbegrijpelijk is, maar dat de rechtbank ook heeft overwogen dat van onvoldoende minnelijk overleg niet is gebleken. De grondeigenaar heeft bij zijn klacht daarom geen belang. Verder overweegt de A-G dat het in verband met de herhaald uitgesproken voorkeur van de grondeigenaar voor een totaaloplossing toelaatbaar was dat door de Provincie ‘minder’ is gesproken over minnelijke verwerving van de perceelsgedeelten waarvan de onteigening is gevorderd.

Bijkomend aanbod

Met betrekking tot de tweede klacht overweegt de Hoge Raad dat de rechtbank op grond van artikel 54i lid 1 Ow de onteigening uitspreekt met onder meer bepaling van de door de onteigenende partij te treffen bijkomende voorzieningen als deze in het aanbod zijn opgenomen. Bijkomende aanbiedingen zijn de voorzieningen die worden aangeboden naast de op grond van artikel 22 Ow verplichte schadeloosstelling. In de inleidende dagvaarding heeft de Provincie drie bijkomende voorzieningen aangeboden. Daarover heeft de rechtbank in het dictum niets bepaald. De klacht is dus gegrond. De Hoge Raad doet de zaak op dit punt zelf af door het vonnis van de rechtbank gedeeltelijk te vernietigen en te bepalen dat de Provincie de aangeboden bijkomende voorzieningen (bedoeld zal zijn: aanbiedingen) gestand zal doen. De beslissing omtrent de kosten van het geding in cassatie worden gereserveerd tot de einduitspraak nu de Provincie zich ten aanzien van deze klacht heeft gerefereerd en niet heeft verdedigd dat de rechtbank een beslissing over de bijkomende voorzieningen achterwege zou laten.

Conclusie

Uit dit arrest blijkt dat de onteigenende partij zich er bewust van moet zijn dat hij gehouden is een in de dagvaarding aangeboden bijkomend aanbod gestand te doen. Het kan om die reden raadzaam zijn om in het bijkomend aanbod een termijn voor aanvaarding op te nemen. Op die manier kan bijvoorbeeld worden voorkomen dat aangeboden compensatiegrond (te) lang moet worden gereserveerd.

Meer informatie?

Heeft u vragen over de onteigeningsprocedure of wilt u meer weten over grondverwerving? Neem dan contact op met Sharon Aaldering (T: 06 30 49 98 20 of E: sharon.aaldering@nysingh.nl).

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *