Conclusies Advocaat-Generaal over eliminatie

ECLI:NL:PHR:2015:1700 en ECLI:NL:PHR:2015:1701

In twee cassatieprocedures bij de Hoge Raad (bestemmingsplan “Hoog Dalem” te Gorinchem en “Perkpolder” in Zeeuws-Vlaanderen) heeft Advocaat-Generaal (A-G) Van Oven geadviseerd over de toepassing van het eliminatiebeginsel.

Het eliminatiebeginsel is vastgelegd in artikel 40c Onteigeningswet. Dit beginsel houdt kort gezegd in dat bij de bepaling van de schadeloosstelling buiten beschouwing moeten blijven het werk waarvoor onteigend wordt en de plannen voor dat werk. Sinds een aantal arresten van de Hoge Raad van 9 juli 2010 bestaat veel discussie over de vraag of en in welke gevallen ook het bestemmingsplan tot deze weg te denken plannen voor het werk behoort.

In de beide in cassatie bestreden uitspraken was door de rechtbank geoordeeld dat het bestemmingsplan, dat in beide gevallen beoogde de bouw van woningen mogelijk te maken, diende te worden geëlimineerd. De A-G is het daar niet mee eens omdat het naar zijn mening in strijd is met de bedoeling van de wetgever. Hoewel ook volgens de A-G wel iets te zeggen valt voor eliminatie van het bestemmingsplan, ook in de gevallen waarover beide rechtbanken moesten oordelen, wordt de Hoge Raad geadviseerd dat niet te doen. Nu in het verleden verschillende vergeefse pogingen zijn gedaan om de wet zodanig aan te passen dat bestemmingswinsten buiten vergoeding blijven, is het niet aan de rechter om een dergelijke wijziging van het onteigeningsrecht tot stand te brengen. De A-G meent dat de eliminatie van bestemmingsplannen beperkt moet blijven tot gevallen waarin onteigend wordt ten behoeve van de realisering van infrastructuur.

De conclusies van de A-G zijn adviezen aan de Hoge Raad, die vaak, maar niet altijd, door de Hoge Raad opgevolgd worden. De Hoge Raad heeft aangekondigd om op 4 december a.s. arrest te zullen wijzen.